เหรียญ พระพุทธเจ้าเปิดโลก เจ้าคุณธงชัย วัดไตรมิตร

พระศิวะนาฏราช” จากตำนานศิวะนาฏราช หรือ ลีลาพระศิวะ ต้นกำเนิดนาฏยศาสตร์ ศิวะนาฏราชนี้เป็นปางหนึ่งของพระศิวะที่นิยมบูชากันมาก และนิยมนำมาใช้ประกอบพิธีกรรมสำคัญๆ อยู่บ่อยครั้ง แม้ในพิธีไหว้ครู ครอบครู ที่ต้องการความเข้มขลังศักดิ์สิทะิ์ก็จะนำเทวรูปมาประกอบพิธีกรรมด้วย และก็มักจะเรียกเทวรูปที่จะสรงน้ำในพิธีว่า พระไสยศาสตร์ ซึ่งจะต้องมีพระศิวะนาฏราชประกอบพิธีอยู่ด้วยทุกครั้ง

พระศิวะปางนี้มีเรื่องเล่าว่า มีนักพรตประมาณหนึ่งหมื่นคนช่วยกันประกอบพิธีกรรมต่างๆ ขึ้นเพื่อเสริมพลังอำนาจของตน ให้แข็งแกร่ง จนไม่มีนักพรตหรือฤาษีใดเทียบเท่า กระทั่งริอ่านกำเริบเสิบสานที่จะไปสู้รบกับเทวดา โดยสำคัญผิดคิดว่าตนเป็นอมตะไม่มีวันตาย จึงทำให้จักรวาลปั่นป่วน ไม่สงบสุขเหมือนเช่นเคย จนพระศิวะต้องใช้อุบายวิธีการอันแยบยล กำราบปราบนักพรตเหล่าอธรรมด้วยกระบวนท่าร่ายรำต่างๆ ที่สวยงามมากถึง 108 ท่า จนสยบลงทำให้จักรวาลและโลกมนุษย์สงบร่มเย็นเป็นสุขได้

หลังจากนั้นพระศิวะได้มีเทวบัญชาให้พระพิฆเนศ ผู้มีสติปัญญาหลักแหลมสามารถจดจำท่าร่ายรำแล้วเอามาสั่งสอนมนุษย์ที่เรียกว่า “นาฏยัม” อันกลายเป็นแม่บทแห่งนาฏศิลป์ของชาวภารตะและมวลมนุษย์ปฏิบัติต่อกันมา อีกนัยหนึ่งกระบวนท่าร่ายรำแต่ละท่านั้นเป็นการแสดงออกถึงการปราบอธรรมด้วยวิธีการต่างๆ หรือเป็นหลักธรรมในการปราบความชั่วร้ายด้วยธรรมะ 108 ประการ

พระศิวะเป็นเทพผู้ยิ่งใหญ่ในบรรดาเทพทั้งหลาย หรือเรียกได้ว่าเป็นมหาเทพดูแลทั้งจักวาลรวมทั้งโลกมนุษย์ ยามเมื่อจักรวาลหรือโลกมนุษย์ปั่นป่วนวุ่นวาย พระศิวะก็จะใช้อิทธิฤทธิ์ของพระองค์ปราบความชั่วร้าย ช่วยดับทุกข์เข็ญให้แก่มนุษย์